nr 5/2003 | Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów

Pomniki warszawskie. Pomnik Kościuszkowców

Janusz Mróz
Reakcja na abstrakcyjne, a więc i indywidualne pokazywanie problemów wojennych zmusiła artystów do łączenia form abstrakcyjnych z formami tradycyjnymi. Do tego nurtu pomnikowego zaliczyć należy pomnik Kościuszkowców

Irackie zabytki na polskim rynku sztuki, czyli dmuchanie na zimne

Piotr Ogrodzki
Bierna postawa wojsk amerykańskich wobec grabieży zbiorów muzealnych spotkała się z powszechną krytyką. Uwagi pod adresem dowódców były tym bardziej zasadne, że zjawisko grabieży dóbr kultury, po wcześniejszych doświadczeniach z poprzedniej operacji (Pustynna Burza), było przewidywane przez amerykańskich archeologów, którzy informowali o swoich obawach.

Zorganizowany przemyt

Monika Ostaszewska
Kilka tygodni po splądrowaniu muzeum bagdadzkiego zaginione przedmioty pojawiły się na rynku antykwarycznym. Tylko jedna z wielu akcji prowadzących do konfiskaty irackich zabytków znalazła swoje odzwierciedlenie w mediach.

Zagrożenia w polskim muzealnictwie skansenowskim

Jan Święch
Mimo mizerii finansowej, która w ostatnich latach jest udziałem całego polskiego muzealnictwa, skanseny dzięki wręcz misjonarskiej pracy muzeologów, wciąż powiększają swoje ekspozycje. Jednak dalszy rozwój tych placówek mogą zahamować narastające latami zagrożenia, z których rozwiązaniem przyjdzie się nam w najbliższym czasie zmierzyć.

Pożar - stare zagrożenie, nowe możliwości ochrony

Piotr Ogrodzki
Z danych Państwowej Straży Pożarnej wynika, że w roku 2002 w obiektach użyteczności publicznej odnotowano 155 pożarów (142 w obiektach sakralnych, 8 w muzeach i galeriach oraz 5 w bibliotekach i archiwach). Jedynym plusem w tej statystyce jest to, że wśród zaistniałych zdarzeń zdecydowanie przeważały pożary małe, którym nie towarzyszyły znaczne straty.

Organizacja i sposoby ochrony muzeów. Konferencja Międzynarodowego Komitetu ds. Bezpieczeństwa Muzeów

Piotr Ogrodzki
W prezentowanych przez uczestników referatach przeważały zagadnienia natury organizacyjnej. Znakomita większość kolegów uważała, że organizacja ochrony ma decydujące znaczenie dla bezpieczeństwa muzeów.

Polska wystawa w USA. "Leonardo da Vinci i splendor Polski"

Ewa Wiłkojć
Już tak wybitne dzieła jak: Dama z gronostajem Leonarda da Vinci, Sąd Ostateczny Hansa Memlinga, Biskup Tomicki Stanisława Samostrzelnika ukazały różnorodność problemów logistycznych. Niewielka rozmiarem, ale bezcenna Dama z gronostajem Leonarda przysporzyła innego rodzaju problemów niż ogromne deski Memlinga, czy Samostrzelnika.

www.nepip.org, czyli dzieła sztuki o nieustalonej proweniencji w zbiorach muzeów amerykańskich

Monika Kuhnke
Pod koniec 1998 roku odbyła się międzynarodowa konferencja w Waszyngtonie poświęcona problemowi m. in. restytucji dóbr kultury. W tej dziedzinie jej najistotniejszym wynikiem było sformułowanie 11 zasad zwanych Waszyngtońskimi lub Eisenstata. Jedna z nich mówiła o potrzebie "upublicznienia" poprzez stworzenie centralnego rejestru, tych dzieł sztuki, które zostały zrabowane w okresie Nazizmu i nie powróciły do swych prawowitych właścicieli.

Meczet sułtana Hassana w Kairze

Mirosław Barwik
"Czarna śmierć", która w samym Kairze pochłonęła setki tysięcy istnień ludzkich, paradoksalnie przyczyniła się do budowy tego klejnotu architektury muzułmańskiego Kairu. Otóż wedle informacji przekazanych przez kronikarzy, finansując to przedsięwzięcie sułtan wykorzystać miał pieniądze pochodzące z majątków zmarłych ofiar zarazy.

Zakres ekstraterytorialny prawa krajowego regulującego obrót dziełami sztuki i zabytkami

Wojciech Paczuski
System ochrony dóbr kultury UE przyznając państwu członkowskiemu prawo do zwrotu dóbr kultury, nie wymaga, by udowodniło ono związek między swoim roszczeniem a tytułem własności do obiektu. Państwo członkowskie może wystąpić o zwrot mienia osób fizycznych i prawnych, kiedy właściciel pozostaje bierny